Pasa den irailaren 18an Zamorako alde zaharrari buruzko hitzaldi interesgarria jaso genuen Donostiako Arkitektura ikasleok Francisco Somoza arkitekto finaren eskutik. Mintzaldiari hasiera emanez, hiribilduaren historia laburki azaldu eta ondorioak atera zituen. Bigarren atala, tokiko eraikin esanguratsuenek bete zuten, asko eta asko berak berritutakoak. Amaiera emateko, bertan egindako interbentzio eta eraikin berrienak aztertu genituen. Bi ordu izan ziren, askorako eman zutenak baina hiri oso bat azaltzeko labur direnak. Solasaldi osoan zehar, arkitekto zamorarraren hitzak begirunez eta miresmenez beteak egon ziren, eta horiek dira hain zuzen ere, guri transmititutako sentsazioak.
Urte askotan zehar Zamora kontrol gabe hazi da eta aldaketa asko jaso ditu. Horren ondorioz, kalea desitxuratu egin da eta urteetako esentzia hori galdu egin du. Horren aurrean, Somozak, kaleak altxatzea eta pabimentu berria jartzea proposatu zuen. Kaleen erdialdea, gehien zapaltzen dena, granitozko lauzez estali zen, instalazio nagusien gainetik eta ertzak, berriz, kuartzitazko -tokiko harria- adokinez estali ziren, itxura lasaiagoa emanez. Hala ere, hori nahikoa ez zelakoan, pabimentuaren eta monumentuen arteko elkargunea granitozko adokinekin egin zen, baita harresiak iraganean sortzen zuen perimetroa markatzeko ere. Dudarik gabe, emaitza bikaina da, sinplea eta eraginkorra aldi berean. Bi materialekin soilik aukera oso anitzak sortzen dira eta hiriaren izaera gordetzen da. Kontuan hartu behar da horrelako proiektuek kasko osoa hankaz gora jartzea eskatzen dutela eta horrek bizilagunengan amorrua eta gorrotoa sortzen dutela.
Hurrengo interbentzioa Aceñas de Olibares ur-errotetakoa dugu. Duero ibaiak irentsitako IX.mendeko eraikin zaharren segida berritzea egokitu zitzaion gure arkitekto zamorarrari. Ibai hondoko errestoekin multzoa berreraiki zuen harriz harri eta duintasuna itzuli zion multzoari. Kasu honetan, nahita ez pentsatzen dut zer gertatuko zitekeen errota guztiak eraiki beharrean segida edo progresio bat bezala ulertu balira, hau da, lehenengoa suntsituta eta jatorrizko egoeran utzi balute eta azkeneko guztiz berritua, tartekoak fase desberdinak irudikatuko lituzketelarik. Beharbada, askoz ere didaktikoa izango litzateke. Beharbada.
Gainerako interbentzioen inguruan -XII.mendeko Gaztelua edota XVIII.mendeko Balborraz kalea- egia esateko, gutxi esan dezaket. Hauetan ere, errespetua eta eraikinekiko maitasuna dira nagusi. Gazteluaren kasuan, aurrekoan bezala, berreraikuntza ereduari leial mantenduz eraman zen aurrera. Emaitza txukuna den arren, arkitektura ikasle bezala, kritiko izatea dagokit eta ezin dut ezkutatu nire ustez interbentzioa hotz samarra dela. Eraikinaren interpretazioaren falta somatzen dut, gaur egun bere eginkizuna ez da hiriaren defentsa eta beraz, ez du zentzurik berdin-berdin eraikitzeak, gehiago moldatu beharko litzateke XIX.mendera. Alde horretatik lorategietako jarduketa askoz hobea iruditzen zait. Horregatik, ziurrenik, NH katearentzako proiektaturiko Palacio del Duero hotela askoz ere aproposagoa da, gaurkotasunaren eta tradizioaren arteko oreka lortzen duelako.
Lan batzuk gehiago eta beste batzuk gutxiago baloratzen ditut, baina bistan dago guzti-guztiak onak direla. Agian errazegia da kritikatzea kanpotik, hiria ezagutu gabe. Horregatik, irrikitan nago hara joateko eta ikasitako eta ikusitakoarekin nire iritzia aldatzeko eta artikulu hau berridazteko.
Somozaren proiektu berritzaileenak biltzen dituen orrialdea:
http://www.ondiseno.com/obras_arquitecto.php?nombre=Francisco+Somoza&id=8774
Urte askotan zehar Zamora kontrol gabe hazi da eta aldaketa asko jaso ditu. Horren ondorioz, kalea desitxuratu egin da eta urteetako esentzia hori galdu egin du. Horren aurrean, Somozak, kaleak altxatzea eta pabimentu berria jartzea proposatu zuen. Kaleen erdialdea, gehien zapaltzen dena, granitozko lauzez estali zen, instalazio nagusien gainetik eta ertzak, berriz, kuartzitazko -tokiko harria- adokinez estali ziren, itxura lasaiagoa emanez. Hala ere, hori nahikoa ez zelakoan, pabimentuaren eta monumentuen arteko elkargunea granitozko adokinekin egin zen, baita harresiak iraganean sortzen zuen perimetroa markatzeko ere. Dudarik gabe, emaitza bikaina da, sinplea eta eraginkorra aldi berean. Bi materialekin soilik aukera oso anitzak sortzen dira eta hiriaren izaera gordetzen da. Kontuan hartu behar da horrelako proiektuek kasko osoa hankaz gora jartzea eskatzen dutela eta horrek bizilagunengan amorrua eta gorrotoa sortzen dutela.
Hurrengo interbentzioa Aceñas de Olibares ur-errotetakoa dugu. Duero ibaiak irentsitako IX.mendeko eraikin zaharren segida berritzea egokitu zitzaion gure arkitekto zamorarrari. Ibai hondoko errestoekin multzoa berreraiki zuen harriz harri eta duintasuna itzuli zion multzoari. Kasu honetan, nahita ez pentsatzen dut zer gertatuko zitekeen errota guztiak eraiki beharrean segida edo progresio bat bezala ulertu balira, hau da, lehenengoa suntsituta eta jatorrizko egoeran utzi balute eta azkeneko guztiz berritua, tartekoak fase desberdinak irudikatuko lituzketelarik. Beharbada, askoz ere didaktikoa izango litzateke. Beharbada.
Gainerako interbentzioen inguruan -XII.mendeko Gaztelua edota XVIII.mendeko Balborraz kalea- egia esateko, gutxi esan dezaket. Hauetan ere, errespetua eta eraikinekiko maitasuna dira nagusi. Gazteluaren kasuan, aurrekoan bezala, berreraikuntza ereduari leial mantenduz eraman zen aurrera. Emaitza txukuna den arren, arkitektura ikasle bezala, kritiko izatea dagokit eta ezin dut ezkutatu nire ustez interbentzioa hotz samarra dela. Eraikinaren interpretazioaren falta somatzen dut, gaur egun bere eginkizuna ez da hiriaren defentsa eta beraz, ez du zentzurik berdin-berdin eraikitzeak, gehiago moldatu beharko litzateke XIX.mendera. Alde horretatik lorategietako jarduketa askoz hobea iruditzen zait. Horregatik, ziurrenik, NH katearentzako proiektaturiko Palacio del Duero hotela askoz ere aproposagoa da, gaurkotasunaren eta tradizioaren arteko oreka lortzen duelako.
Lan batzuk gehiago eta beste batzuk gutxiago baloratzen ditut, baina bistan dago guzti-guztiak onak direla. Agian errazegia da kritikatzea kanpotik, hiria ezagutu gabe. Horregatik, irrikitan nago hara joateko eta ikasitako eta ikusitakoarekin nire iritzia aldatzeko eta artikulu hau berridazteko.
Somozaren proiektu berritzaileenak biltzen dituen orrialdea:
http://www.ondiseno.com/obras_arquitecto.php?nombre=Francisco+Somoza&id=8774
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina